Ruim 16 miljoen mensen die op zo’n klein oppervlak wonen, werken en plezier maken. Dat kan nooit goed gaan, want Nederland is vol. Toch? Op de grond voelt dat zeker zo. In de grote steden. Maar ook als je naar het strand wil, naar een pretpark of naar het bos. Overal kom je hordes medelanders tegen, die soms gezellig soms wat minder gezellig allemaal hetzelfde willen: een gevoel van vrijheid, ruimte en plezier. Dat voelt als vol. Kijk je vanuit de lucht, dan ervaar je ook ons overvolle land als een land vol ruimte met nog altijd die eenzame fietser op de dijk. Behalve op die ene dag in april als we met z’n allen een oranje feestje vieren. Hoe wordt dat in goede banen geleid?

Als iets de Nederlander heeft gevormd, dan is het wel de strijd tegen het water. Met veel doorzettingsvermogen en inventiviteit veroverden we ons land op de zee en maakten een onbewoonbare delta tot een van de welvarendste plekken op aarde. Met de voltooiing van de Deltawerken hadden we de strijd tegen het water definitief gewonnen. Dachten we. Maar toen ging de zeespiegel stijgen, traden de rivieren vaker buiten hun oevers en werd het klimaat wispelturiger. Hoe veilig zijn we eigenlijk achter onze stoere dijken? Wat doen we eraan om ze goed te houden en wat kan er gebeuren als een zeedijk onverhoopt tóch doorbreekt?

In de afgelopen honderd jaar kwamen er zo’n 10 miljoen Nederlanders bij. Om die geëxplodeerde bevolking te kunnen huisvesten hebben we miljoenen en miljoenen huizen gebouwd. We wonen in eeuwenoude grachtenpandjes, in gloednieuwe Vinexhuizen, meters onder de zeespiegel of dobberend op het water in een woonboot. Maar waarom wonen we precies waar we wonen? Wat maakt dat de een voor geen goud buiten de stad zou wonen, en de ander nooit van het platteland weg wil? En waarom betalen sommige mensen grof geld voor een huisje op zandgrond, en zijn anderen gebonden aan de vette Hollandse klei? De geheimen van onze woonvoorkeuren ontrafeld in Nederland van Boven.

Dagelijks komen er honderden gevaren op ons af. Ziektes en ongelukken, maar ook cyberaanvallen die al onze computers platleggen of Russische Toepoelevs die ons luchtruim binnenkomen. In het verleden bouwden we forten of een waterlinie om de vijand af te schrikken. Nu brengen we met risico kaarten ons land in beeld; bouwen we ons land vol met drempels en rotondes en leggen we al onze handelingen vast met camera's. Maar zoals de stroper slimmer is dan de boswachter, weten we nu ook nooit waar het echte gevaar schuilt in ons land. In Nederland van Boven kijken we vanuit de lucht naar de gevaren voor ons land en zien hoe mensen voortdurend bezig zijn onze veiligheid te garanderen. Van de F-16 piloot tot de brandweer. En van de dijkbewaker tot de rampenspecialist.

Nederland is het afvoerputje van Europa. Al miljoenen jaren stromen rivieren naar ons land en voeren zand, grind en klei met zich mee dat hier wordt afgezet. Het heeft ons vruchtbare bodems opgeleverd, maar ook talloze bodemschatten, die diep verborgen onder de grond liggen. Aardgas, olie, steenkool en zout natuurlijk, maar ook vele fossielen die duidelijk maken dat ons koude kikkerland ooit een tropisch moerasbos was, vol met exotische planten en dieren. De soms drassige en soms zanderige ondergrond was ook reuze handig. We konden er namelijk alles kwijt wat we liever niet wilden zien. Van rioolbuizen tot afval. Van elektriciteitskabel tot glasvezel. Maar kunnen we nog wel zomaar een schop in de grond steken zonder te stuiten op een wirwar aan buizen en leidingen?

Het is een eeuwenoud verlangen: om te kunnen opstijgen als een vogel, en te vliegen boven het land dat je zo goed vanaf de grond kent. Honderd jaar geleden, in 1911, zette Anthony Fokker de Haarlemse binnenstad op z'n kop door een paar rondjes boven de st. Bavokerk te vliegen met zijn primitieve Spin-toestel. Fokker was de eerste die zag wat wij in het Easyjet-tijdperk al bijna gewend zijn meermaals per jaar te zien: Nederland van boven, met z'n slootjes, weilanden, historische stadjes en grote rivieren. Maar waar Fokker nog een eenling in het luchtruim was, zo druk is het er nu: duizenden vliegbewegingen per dag vinden er boven ons hoofd plaats. Hoe is het mogelijk dat het bijna nooit misgaat? Hoe ziet het er daarboven eigenlijk uit, die snelweg met voorsorterende vliegtuigen, vogels, luchtballons, helikopters en straaljagers?